زمانی که دعوای حقوقی یا کیفری، در مراجع قضایی مطرح می گردد، دادگاه با رعایت تشریفات قانونی، اقدام به رسیدگی به پرونده نموده و در نهایت، حکم یا قرار صادر می کند. در این شرایط، اصولا هر یک از طرفین دعوی که رای به زیان وی صادر شده است، قادر است تا با استفاده از روش های اعتراض به حکم، از قبیل تجدید نظر خواهی، واخواهی، فرجام خواهی و غیره، نسبت به آن، معترض شود.

اما در صورت عدم اعتراض به حکم یا در صورتی که اعتراض به آن، نتیجه ای در بر نداشته باشد، در اصطلاح حقوقی، حکم، قطعی شده و احکامی که قطعیت پیدا می کنند، اصولا قابلیت اجرا شدن را خواهند داشت و به صورت حکم لازم الاجرا در می آیند.

یکی از آثار قطعی شدن حکم صادره، این است که رسیدگی توسط دادگاه، خاتمه پیدا کرده و دیگر دادگاه، در خصوص آن دعوی، رسیدگی مجدد انجام نمی دهد که این موضوع، تحت عنوان اعتبار امر مختومه، شناخته می شود.

بر اساس ماده بند ۶ ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که دعوای مطرح شده در دادگاه، قبلا بین همان افراد یا قائم مقام آنها، رسیدگی شده و در خصوص آن، حکم قطعی صادر شده باشد، پرونده، اعتبار امر مختومه پیدا کرده و به همین دلیل، رسیدگی مجدد به همان دعوی، امکان پذیر نخواهد بود.

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود، این است که مختومه شدن پرونده در دادگاه به چه معنا است و منظور از پیامک مختومه شدن پرونده چیست؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت که مختومه شدن پرونده در دادگاه، به این معنا است که رسیدگی به پرونده، به صورت دائم یا موقت، توسط مرجع رسیدگی کننده، به پایان رسیده و دادگاه، با تکمیل تحقیقات لازم، رای یا حکم صادر نموده است. البته، گاهی هم مختومه شدن پرونده، به این دلیل است که پرونده، به تشخیص مرجع رسیدگی کننده، باید برای تکمیل تحقیقات، به مرجع دیگری ارسال شود.

لذا منظور از مختومه شدن پرونده، این است که در پی اتمام رسیدگی به پرونده، توسط مرجع حقوقی یا کیفری، دیگر موجبی جهت رسیدگی بیشتر به پرونده، وجود ندارد. 

در این میان، گاهی، رای صادر می شود و گاهی هم، برای انجام سایر اقدامات، پرونده به مرجع دیگری ارسال می شود. البته، مختومه شدن پرونده، به معنای آن نیست که دیگر امکان اعتراض به حکم وجود نخواهد داشت.